เรื่องเล่าของลุงมนต์ คนสวนเยอบีร่าไทย

เล่าเรื่องเยอบีร่าไทย....ไปกับคุณลุงมนต์

งานศพของญาติผู้ใหญ่ในพื้นที่ทำให้พ่อกับลุงมนต์มาพบกันอีกครั้งที่วัด หลังไม่ได้พบปะกันมานาน หลังพูดคุยสารทุกข์สุขดิบกันซักพัก ลุงมนต์ก็ถามถึงเยอบีร่า
ลุงมนต์: เฮ้ย...ลักษณ์แดงของเอ็งยังอยู่มั้ย
พ่อ : ยังอยู่ จะเอามั้ยหละ
ลุงมนต์ : เออๆ เดี่ยวพรุ่งนี้แวะเข้าไปเอา

คนนี้ไม่ให้ไม่ได้ ถ้าขออะไรก็ต้องให้ สมัยก่อน (ประมาณ 30 กว่าปีก่อน) ลักษณ์ขาวเราน้ำท่วมสวนตายเกือบหมด ดีที่ลุงมนต์แกปลูกไว้ดูเล่นที่บ้าน ดอกออกงามเต็มกระถางเลย เห็นทุกครั้งที่เดินผ่านหน้าบ้านแกแต่ไม่กล้าขอ พอคุยเล่นกับคนขึ้นมะพร้าวแถวบ้าน ก็ทราบว่าแถวสวนลุงมนต์ยังมีอยู่พอสมควร แกยังปลูกดูเล่นใส่กระถางไว้ ตอนนั้นมี กุมาร ลักษณ์ขาว แดงถูกแทง (แต่ลุงมนต์ชอบเรียก "แดงสุดแทง" แกว่าฟังดูดีกว่า) เลยฝากอาที่ขึ้นมะพร้าวไว้ว่าถ้าไปขึ้นมะพร้าวสวนลุงมนต์ฝากขอเยอบีร่า "ลักษณ์ขาว" แกสักหน่อ

ไม่นานเกินรอเยอบีร่าไทยที่ชื่อว่า "ลักษณ์ขาว หรือ ลูกลักษณ์" กอใหญ่ก็มา ขอหน่อลุงมนต์หอบมาให้ทั้งกอ ลักษณ์ขาวสวยๆ ในเรือนญ่าญ๋าส่วนใหญ่ ณ ปัจจุบัน ก็มาจากลักษณ์ขาวกอนั้นของลุงมนต์

ตัดมา part ปัจจุบัน

วันถัดมาลุงมนต์ก็มาพร้อมจักรยาน ถือหน่อกล้วยไข่มาให้
ลุงมนต์เคยทำสวนเยอบีร่ามาตั้งแต่วัยรุ่น ทั้งปลูก ทั้งขาย เต็มพื้นที่กว่า 5 ไร่ ในสมัยนั้นลุงมนต์เล่าว่าแถวนี้มีแต่สวนเยอบีร่าทั้งนั้นแหละ ใครๆ ก็ปลูกกับเยอบีร่า สลับกับขิง ข่า กล้วย ฯลฯ แล้วแต่ว่าสวนใครจะปลูกอะไรเพื่อให้ดินได้เปลี่ยนธาตุอาหารในดิน ดินไม่เสีย ปีนี้ปลูกเยอบีร่าขนัดนี้ ปีต่อไปก็สลับไปปลูกขนัดอื่น ส่วนใหญ่สมัยนั้นปลูกกันอย่างน้อยๆ ก็เจ้าละ 3 ไร่ขึ้นไปไม่เช่นนั้นดอกก็อาจไม่พอขาย ได้ดอกไม่คุ้มค่าปลูก

ลุงมนต์เดินเข้ามาในสวนดูเยอบีร่า
ลุงมนต์ : เฮ้ยย...ปลูกไว้เยอะนี่หว่า
พ่อ : ตอนแรกกะจะปลูกไว้ดูเล่นหน้าเรือน พอลูกสาวเอาไปลงเน็ตขายได้ เลยขยายไปเรื่อย
ลุงมนต์ : อ่อ ไอ้หนูนี่เคยเห็นเล็กๆ ไปกับย่า ยังจำได้ๆ เมื่อก่อนตัวเล็กนิดเดียว
Me : สวัสดีคะ แล้วคุณลุงยังจำเรื่องราวเกี่ยวกับเยอบีร่าได้มั้ยคะ
ลุงมนต์ : ได้ๆ นี่ยังไม่แก่ ฮ่าๆๆ
Me : เล่าให้ฟังบ้างสิคะ
ลุงมนต์ : ได้ๆ (ลุงมนต์เดินไปอมยิ้มก็ชี้ เรียกชื่อต้นนั้น ต้นนี้) ไอ้นี่มันแดงถูกแทง หรือว่าไม่ใช่ นี่มันถูกแทงผสมใหม่ไม่ใช่ต้นดั้งเดิมนี่หว่า
ไอ้นี่ขาวครุฑ จำได้ๆ

ไอ้นี่สวยเว้ยย...สีอิฐยังอยู่อีกเหรอ เฮ้ย!! ไม่ใช่นี่ว่าสีอิฐหนากว่านี่ แล้วตอนบานเต็มที่ไม่แบะดอกลงแบบนี้ กลีบมันตั้ง ไอ้นี่มันไอ้ลิงนิลนนท์ ออกดอกสวย แต่หลอกข้าไม่ได้หรอก ฮ่าๆ สวยๆ เลี้ยงได้สวยจริงๆ
พ่อ : เอาไปเลี้ยงเล่นที่บ้านมั้ยหละ
ลุงมนต์ : ไม่เอาๆ เอาลักษณ์แดงต้นเดียวก็พอ เอาไปดูเล่นคู่กะลักษณ์ขาว
พ่อ : ลักษณ์แดงนี่ในเน็ตต้องการมากเลย
ลุงมนต์ : อ้าว..ตายห่า...มาขอของดีเค้าซ่ะด้วย มันเป็นของดีคู่สวนนี่ตลอดน่ะ ถ้าพูดถึงลักษณ์แดงก็ต้องที่นี่ ต้องมาหาพันธุ์จากพ่อเจือ (ปู่) ตั้งแต่สมัยก่อน
พ่อ : จะเอาอะไรก็เอาเถอะ บอกมาได้ ปกติมีแต่คนที่มาเห็นแล้วอยากได้ต้นนั้นต้นนี้
ลุงมนต์ : ไม่เอาๆ ไว้สวยๆ ที่นี่แหระ ไว้ว่างๆ จะปั่นจักรยานมาชมบ้าง
ไอ้นี่มันทองประศรีนี่หว่า ไม่เห็นนานแล้ว
พ่อ : ทองประศรีใช่มั้ย ไม่ใช่เหลืองถ่อน่ะ
ลุงมนต์ : ทองประศรีๆ ไม่ใช่ไอ้ถ่อมันอีกต้น ใบแบบนี้มันทองประศรี ข้าจำใบมันได้
พ่อ : เห็นยังว่าต้นนี้ทองประศรี ทั้งย่า พ่อ และลุงมนต์ยืนยันแล้วนะว่ายังไงต้นนี้แบบนี้ก็ทองประศรี

เยอบีร่าไทย ลักษณ์ขาว ลูกลักษณ์

เมื่อเดินผ่านไปอีกร่อง
พ่อ : นี่ไงลูกลักษณ์ที่ได้มาจากพี่มนต์ แทบทั้งนั้นเลย
ลุงมนต์ : เออเฮ้ย...งามๆ แต่ยังไงก็ไม่เหมือนลักษณ์ต้นเดิมเนอะ ไอ้นั่นมันดก แต่ก้านมันสั้น
พ่อ : ใครเป็นคนผสมลูกลักษณ์นะ ตาหงส์หรือตาหยิบ
ลุงมนต์ : เรื่องนี้จำไม่ได้หว่ะ ชักแก่แล้ว 2 คนนี้แหละ แถวบ้านเราเซียนๆ เพาะก็ 2 คนนี้ จำได้แต่ไม้เด็ดๆ ของแก อย่างตาหงส์นี่แดงเลือดนก แล้วก็เหลืองอะไรนี่แหระ
ตาหยิบก็ต้องแดงลิ้นจี่ สวย แล้วก็ตามัยเป็นอีกคนที่เพาะเยอบีร่าเก่ง กอละร้อยเอย ชมพูตามัยเอย
แต่ลักษณ์ขาวลูกลักษณ์นี่ไม่แน่ใจ จำได้แค่เขาเพาะจากลักษณ์ต้นเดิม ก็เลยเรียกว่านี่ลูกลักษณ์ เพราะเป็นลูกที่เกิดจากลักษณ์ต้นเดิม แต่พอพ่อเอ็งมีลักษณ์แดง ก็เลยมาเรียกลักษณ์ขาว คู่กับลักษณ์แดงแทน แล้วไอ้ลักษณ์ต้นเดิมมันก็สูญพันธุ์ไปนานแล้ว โอ้ยย 40 - 50 ปีได้แล้วมั้ง พอมีลักษณ์ขาวเขาก็เลิกปลูกลักษณ์ต้นเดิม เพราะก้านสั้น หันมาปลูกลูกลักษณ์ ลักษณ์ขาวแทน เสียดายหลายต้น ไอ้สีส้มสร้อยฟ้า แววนกยูง พอมีส้มกุมารมาแทนก็เลิกปลูกกันหมด

เมื่อเดินมาถึงบริเวณซุ้มประตู ซึ่งพ่อมักจะวางอุปกรณ์เครื่องมือทำสวน ทั้งของเก่าและของใหม่ปนกัน
ลุงมนต์ : เออเฮ้ย...ถังนี่ยังอยู่อีกรึเนี่ย ไอ้หนู รู้เปล่าว่านี่ถังใช้ทำอะไร
Me : พ่อกับย่าบอกไว้ผสมปุ๋ยรดเยอบีร่าสมัยก่อนคะ
ลุงมนต์ : ปุ๋ยสูตรพิเศษ

ถังไม้สำหรับผสมปุ๋ย

***มาถึงจุดที่แนะนำว่าไม่ควรอ่านระหว่างรับประทานอาหาร

Me : พ่อว่าปุ๋ยที่ดีที่สุดคือ ขี้คน จริงมั้ยคะลุง
ลุงมนต์ : ฮ่าๆ ในสมัยก่อนถ้าจะจริง ปุ๋ยธรรมชาติที่ดีที่สุดก็ ขี้คนนี่หละ ขี้วัว ขี้ควาย ขี้หมู ขี้ไก่ อะไรนี่สู้ไม่ได้ แถวสวนผักเมื่อก่อนนี่ก็ใช้รดผักเขียวชะอุ่ม รดขิงก็ขิงตาแดงเลยหล่ะ รดเยอบีร่าเองก็ให้ดอกงาม
พ่อ : ความรู้จากภูมิปัญญาชาวจีนที่มาทำสวน ถังไม้ที่ใช้นี่ก็ถังของชาวจีน
Me : ไม่เหม็นเหรอลุง
ลุงมนต์ : ก็เหม็นบ้างแต่ไม่อันตรายแบบสารเคมี อันนั้นเหม็นแสบจมูก
Me : อึใส่ถังนี่เลยเหรอ
พ่อ : ไม่ใช่ ถังนี่ไว้ใช้ผสม ชาวสวนแบบเราสมัยก่อนห้องส้วมแค่ไม้กระดานพาดแผ่นบนปากตุ่มที่ฝังไว้ครึ่งหนึ่ง พอจะเต็มปู่ก็จะตักใส่ถังนี่ ผสมกับเศษปลาหมักไปรดต้นไม้
Me : ..................

หลังจากนั้นพ่อกับลุงมนต์ก็หันมาคุยเรื่องราวอดีต และพันธุ์พืชสวนอื่นๆ .....
ก่อนกลับไปพร้อมลักษณ์แดง 1 กระถาง และนิลนนท์ 1 กระถาง ที่พ่อรบเร้าอยากให้
ลุงมนต์ : ไปแล้ว ไม่ต้องให้อะไรแล้วนะ นี่กะจะปั่นจักรยานอีกสักรอบ ให้งี้ก็ต้องกลับบ้านแล้วเนี่ยปั่นไม่รอด ไปนะ
และแล้วลุงมนต์ก็ปั่นจักรยานจากไป.....

ปัจจุบันลุงมนต์ไม่ได้ทำสวนแล้ว เลิกทำสวนเยอบีร่ามา 30 กว่าปี เนื่องจาก วัยที่เพิ่มขึ้น และพื้นที่เมืองขยายตัว และรายล้อมไปด้วยหมู่บ้านจัดสรรแทน แหล่งน้ำที่เคยใช้แต่เดิมสภาพก็ไม่เหมือนเมื่อครั้งเก่าก่อน ชาวสวนเยอบีร่าละแวกนี้ก็เช่นเดียวกัน ส่วนใหญ่ทยอยเลิกปลูกกันไปในช่วงพ.ศ. 2531-2534 แล้วบ้างก็หันปลูกมะกรูด ทำเกษตรพืชสวนผสมผสาน บ้างที่มีฐานะหน่อยก็หันไปเลี้ยงกล้วยไม้ บ้างก็ค่อยๆ ทยอยขายที่ จากพื้นที่การเกษตรค่อยๆ เปลี่ยนเป็นหมู่บ้านจัดสรร ตามความเจริญของเมืองเส้นทางคมนาคมที่ขยายเข้ามาสู่ฝั่งธนบุรี

ก่อนหน้านั้นคือยุคบุกเบิกเยอบีร่าไทย
30 กว่าปีก่อนของยุคทองของดอกไม้ที่ชื่อเยอบีร่า
30 กว่าปีต่อมาของการหายตัวไปของต้นไม้ต้นนี้
30 ปีต่อไปจะเป็นอย่างไรหน๋อ...เจ้าเยอบีร่าไทย

ที่มา : Reuan Yaya Garden